از منظر ظاهری بنای ساخته شده، سوله ها را می توان به سوله مسطح و سوله طبقاتی تقسیم نمود که هر یک، بسته به کارکرد و مطلوبات مورد انتظار، در جای مناسب به بهره برداری خواهد رسید. در واقع آنچه چیدمان ماشین آلات و برقرار سیستم تولید را به بهترین وجه عملی می سازد، فضاسازی بهینه و تخصصی است که نمود اعلای آن را در سوله شاهد هستیم.
سوله در واقع یک استراکچر فلزی است که عمدتاً دارای عرض دهانه زیاد و ارتفاع بالا می باشد تا فضای وسیعی را در اختیار تولید قرار دهد؛ بر همین اساس گاهی می توان به جای سوله مسطح (یک طبقه) از سوله طبقاتی استفاده نمود که متناسب با نیاز خیل کثیری از کسب و کارهای صنعتی و تولیدی می باشد. روال جانمایی در عمده مشاغل بدین صورت است که تمام تجهیزات و ماشین آلات تولید در یک تراز افقی چیدمان یافته و خط تولید محصول یا ارائه خدمت مستقر می شود. اما گاه بنا به دلایل متعدد که در ادامه ذکر خواهیم کرد، نیاز به طبقات بیشتری احساس خواهد شد که این نیاز صرفاً با تمرکز بر سوله طبقاتی قابل پاسخگویی است.
دلیل عمده استفاده از سوله طبقاتی
در پاره ای از موارد که مدیران قصد احداث سوله را دارند، این مسأله پیش می آید که با محدودیت زمین زیرساخت مواجه می شوند؛ بدین معنا که حداقل متراژ مورد نیاز برای استقرار ملزومات کارخانه، عملاً از مساحت زمین موجود بیشتر است و در عمل امکان خریداری نمودن زمین بزرگتر نیز مهیا نیست.
در چنین شرایطی تنها یک راه وجود دارد و آن این است که در عوض تمرکز بر رشد افقی، بر توسعه عمودی سازه تکیه شود. این موضوع، مهم ترین دلیل استفاده از سوله طبقاتی محسوب می گردد. سازه مذکور را تقریباً در هر فضا و هر موقعیتی می توان مورد استفاده قرار داد، مشروط بر اینکه اسکلت فلزی طبقه اول آن قدر مقاوم و مستحکم ساخته شده باشد که توان لازم برای تحمل وزن طبقات بالا را هم مضاف بر وزن خود داشته باشد. بر این اساس می بایست به اتصالات سوله و قطر ورق به کار رفته در ستون های طبقه اول در این قبیل سازه ها توجه بیشتری شود.
چرا مدیران به سراغ سوله طبقاتی می روند؟
تقریباً هر صنعتی که با دقت مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد، می تواند کاندیدای ساخت سوله طبقاتی باشد. زیرا در هر شاخه از صنعت، این موضوع به اثبات خواهد رسید که مجموعه وظایف و فعالیت های مرتبط با تولید محصول یا ارائه خدمت را می توان به دو بخش اصلی (اساسی) و فرعی (جانبی) تفکیک نمود. به عنوان مثال یک سوله کارگاهی را در نظر بگیرید که فرآیند های اصلی مرتبط با خط تولید و چیدمان ماشین آلات را در طبقه اول جای داده است.
بدیهی است که فعالیت های جانبی نظیر مونتاژ، کنترل کیفی، بسته بندی و امثال اینها را می توان در طبقه بالای سوله طبقاتی مستقر نمود. جدایش فعالیت های ناهمگون می تواند زمینه رشد و پویایی بیشتر صنعت مربوطه را به همراه داشته باشد که برای هر مدیری، امری مطلوب و مورد انتظار است. خلاصه اینکه استفاده از این سازه می تواند به دلیل مسائل فنی یا بهبود مباحث کارکردی، در دستور کار تقریباً تمام مشاغل صنعتی و تولیدی قرار گیرد؛ مشروط بر این که مباحث استحکامات و تقویت اتصالات در طراحی سوله به درستی اجرا شده باشد.
کارکردهای اساسی سوله طبقاتی چیست؟
پروژه سوله طبقاتی را می توان با مقاصد مختلف به معرض اجرا نهاد که فارغ از دلیل ساخت، استفاده های زیادی را برای کسب و کار مذکور به همراه دارد. تنها نکته مهم در این میان آن است که پیش از اقدام به ساخت سوله طبقاتی، ضرورت احداث این بنا به اثبات برسد. یعنی ابتدا تلاش شود که با بهبود نحوه استقرار ماشین آلات و ایستگاه های کاری و با تکیه بر جابجایی های ساده و کم هزینه بتوان مشکل کمبود فضای تولید را تا حدود زیادی مرتفع نمود. اما چنانچه چنین امکانی فراهم نبود، نسبت به احداث سازه دو طبقه مبادرت شود. اهم کاربردهای سوله طبقاتی به شرح ذیل هستند:
- محدودیت فضای بخش تولید
معمولاً هنگامی که بخش تولید با کمبود جا درگیر است و ایستگاه های مختلف خط تولید در چیدمانی نسبتاً فشرده قرار دارند، کارکرد بخش های مختلف ممکن است دچار تداخل گردد و این موضوع می تواند به کمیت و کیفیت تولید لطمه بزند. هر ایستگاه کاری دارای یک جریان ورودی مواد و یک جریان خروجی محصول آماده یا نیمه آماده می باشد که نیازمند فضای کافی می باشند؛ بدیهی است اگر این فضا در اختیار ایستگاه ها قرار نگیرد، احتمال تداخل وظایف کاری بالا خواهد رفت. سوله طبقاتی با جداسازی برخی از واحدها و انتقال آنها به طبقه ای مجزا، می تواند زمینه ساز خوبی برای بهبود شرایط تولید گردد.
- جدایش بخش های فرعی از اصل تولید
کاربرد دیگری که برای سوله طبقاتی می توان در نظر گرفت، جدایش واحدهای اصلی از فرعی است. در هر اشتغالی، مجموعه فعالیت ها را می توان به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم نمود. منظور از مجموعه فعالیت های اصلی، آن دسته از وظایف هستند که مستقیماً بر روی مقوله تولید اثر می گذارند و می توانند منجر به رشد یا پسرفت خروجی کار شوند. مثلا در یک سوله دامداری، مکانیزم تغذیه دام و یا سیستم شیر دوشی از قسمت های اصلی واحد به حساب می آیند. اما در همین واحد صنعتی، انبار علوفه را می توان یک فعالیت فرعی قلمداد نمود که حضور آن اگرچه لازم است، باعث کم شدن فضای اصلی تولید می گردد. برخی از مدیران ابتدا در برابر جدا کردن واحدهای فرعی از بخش اصلی تولید مقاومت می کنند؛ اما آنگاه که فواید حاصل از این تفکیک راهبردی را مشاهده می کنند، به اثربخشی این شیوه از فضاسازی مدرن پی خواهند برد.
برای خرید و مشاوره رایگان با شماره های زیر تماس بگیرید
09121017171 – 02122220266
- استفاده اثربخش از فضای محدود
ممکن است برخی از صاحبان مشاغل فکر کنند که زمینی با متراژ محدود را نمی توان برای بخش تولید یا صنعت مهیا ساخت. پیش زمینه فکری این افراد بر چیدمان سطحی و افقی مبتنی است و لذا به سوله طبقاتی به عنوان یک راهکار عملیاتی و کم هزینه تر نمی اندیشند. با استفاده از چیدمان طبقاتی، می توان بهره برداری به مراتب بهینه تری از فضای محدود داشت.
- نظارت آسان و مدیریت کارآمد
کاربرد آخر سوله طبقاتی به مبحث مهم مانیتورینگ و نظارت است که برای بسیاری از مدیران و صاحبان مشاغل، غیر قابل حذف است. حرکت به سمت سوله طبقاتی این امکان را فراهم می آورد که واحدهای کاری در طبقات پایین تر مستقر شده و بالاترین طبقه، به دفتر مدیریت اختصاص یابد که بُعد نظارتی و مدیریتی بالایی را تأمین می نماید. اشراف بر خط تولید و نظارت بر حسن انجام فرآیندها، موضوعی است که برای مدیران سطح بالا از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
سوله طبقاتی شامل چند نوع است؟
در جایگاه یک استراکچر فلزی که قرار است نیازهای مختلف یک واحد تولیدی یا صنعتی را در فضاسازی مجزا شده تأمین نماید، سوله طبقاتی را عمدتاً به دو روش می سازند که وجه تمایز آنها، صرفاً به مکانیزم ارتباطی دو طبقه مربوط می شود. ممکن است ساخت سوله در دو طبقه به طور مجزا صورت گرفته و هر طبقه، فضای کاملاً اختصاصی در اختیار داشته باشد. در چنین حالتی، برای برقراری ارتباط میان دو طبقه، از سیستم پله خارجی یا بالابر جانبی استفاده می شود. همچنین سوله طبقاتی را می توان به صورت مرتبط با راه پله یا بالابر میانی ساخت که در این صورت، امکان تردد آسان و تبادل اقلام بین طبقات، به سهولت وجود دارد.
آشنایی با مکانیزم ساخت سوله طبقاتی
در نگاه اول، ناگفته پیداست که سوله طبقاتی نیازمند پی ریزی جدی تر و مستحکم تری می باشد. بدین معنا که فونداسیون سوله قوی تر و ستون های مقاوم تری در طبقه زیرین مورد نیاز می باشد تا بتواند علاوه بر تحمل نمودن وزن خود، بار مرده طبقه بالایی را نیز تاب آورد. بر همین اساس، نوع بتن مورد استفاده در فونداسیون و جنس و ضخامت و تعداد میلگردهای بکار رفته در آرماتور بندی می بایست با دقت و وسواس بیشتری انتخاب شوند. نکته دیگری که می بایست به آن توجه نمود، این است که افزایش ارتفاع سازه فلزی یا بتنی می تواند در افزایش بارهای وارده به سازه اثرگذار باشد و طبیعی است که با بالا رفتن ارتفاع سازه، آسیب بیشتری از ناحیه نیروهای جانبی نظیر باد و زلزله می تواند سازه های فولادی را تهدید نماید.
بر همین اساس علاوه بر تقویت فونداسیون اجرا شده، ضخامت و استحکام ستون های اصلی و شاه تیر ها نیز باید بطور معناداری در طراحی سوله افزایش یابد. مورد آخر که باید به آن توجه نمود، اجرای سقف میانی است که باید متناسب با کاربرد سوله در طبقه فوقانی سوله طبقاتی، مقاوم سازی شود. سوله طبقاتی به دلیل تقویت اتصالات تیرهای اصلی به فونداسیون و همچنین به علت بتن ریزی سقف میانی، عملاً از فرمت یک سازه پیچ و مهره ای ساده و قابل جابجایی خارج شده و تنها در محل ساخت می توان به عنوان یک سوله سنگین از آن بهره برداری نمود.
